“Shoxrud” kompaniyasi O‘zbekistondagi eng qadimiy vinochilik korxonalaridan biri bo‘lib, 1936-yilda qadimiy Buxoroda tashkil etilgan. Asrlar davomida madaniyatlar va savdo yo‘llari chorrahasida turgan bu shahar dunyoga nafaqat buyuk tarixiy obidalarni, balki o‘ziga xos vinochilik an’analarini ham berdi.

Shoxrud boshidanoq o‘zbek vinochiligi tiklanishining ramzi bo‘lib, mintaqaning ko‘p asrlik an’analarini XXI asrning ilg‘or texnologiyalari bilan uyg‘unlashtirgan. Buxoroning qulay iqlimi, mo‘l-ko‘l quyoshi va unumdor tuproqlari uzum yetishtirish uchun ideal sharoit yaratib, undan boy va o‘ziga xos vinolar yetishtirildi.

1936-1940: asos va birinchi qadamlar

1936-yilda vino zavodiga asos solinib, keyinchalik “Shohrud” nomini oldi. Dastlabki yillar shakllanish davri edi:

• Uzumzorlar mahalliy (Khusayne, Bayan shirei, Mayskiy cherny) va Yevropa (Rkatsiteli, Cabernet Sauvignon, Saperavi, Maskat) navlaridan foydalangan holda ekilgan.
• Birinchi ustaxonalar qurilib, stol va mustahkamlangan vinolar ishlab chiqarila boshlandi.
• Bu davrda texnika yetishmasligi, mexanizatsiyaning pastligi, qoʻl mehnatiga qaramlik kabi qiyinchiliklar ham yuzaga keldi.

1940-1960 yillar: Urushdan keyingi davr.

Urushdan keyingi qiyin davrga qaramay, kompaniya zavodni tubdan rekonstruksiya qilish uchun mablag’ topdi.

Bu davrda korxonada uzumzorlar kengayib, ishlab chiqarish texnologiyalari jadal rivojlandi. Sharob ishlab chiqaruvchilar nafaqat vinolarni, balki yuqori sifatli konyaklarni ishlab chiqarish an’analarini ko’paytirdilar va saqlab qoldilar. Bu yerda konyak ishlab chiqarish tarixi mintaqada vinochilik rivoji bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, ichimlikning o‘zi buxorolik vinochilarning mahorati va sabr-toqatining timsoliga aylangan.

1960-1990 yillar: Konyak ishlab chiqarish tarixi

O’zbekistonda konyak ishlab chiqarishning gullagan davri. 1960-1970-yillarda konyaklar bilan birinchi tajribalar kelajakda konyak ishlab chiqarish uchun asos yaratdi. Shoxrud eman bochkalarida klassik qarish texnologiyalaridan foydalangan holda oddiy va vintage konyaklar ishlab chiqarishni boshladi. Ular uchun asos boy va to’yingan distillatlarni ishlab chiqaradigan mahalliy va Evropa uzum navlari edi.

1990-2015 yillar: Mustaqillik davri

Sovet davrida Oʻzbekiston muhim vinochilik hududi boʻlgan, 1991-yilda SSSR parchalanganidan keyin sanoat ogʻir kunlarni boshidan kechirdi. Biroq, 1990-2000-yillarda Shoxrud yangi iqtisodiy sharoitlarga moslasha oldi, vino va konyak ishlab chiqarish an’analarini saqlab qoldi.

• SSSR parchalanganidan soʻng Oʻzbekistondagi koʻplab vinochilik korxonalari iqtisodiy qiyinchiliklarga duch keldi: ishbilarmonlik aloqalarining uzilishi, asbob-uskunalar yetishmasligi, talabning pasayishi.

Shoxrud vino qabul qilish punktlarini (WRP) modernizatsiya qilish choralarini ko’rdi, ularning ko’pchiligida 1970-80 yillardagi texnologiyalar qo’llanilgan, o’sha davrning yana bir muammosi xom ashyo sifatining pastligi – o’g’itlar yetishmasligi va uzumzorlarni parvarish qilish edi. Qayta ishlash quvvatini kamaytirish – ba’zi WRPlar tashlab yuborilgan yoki samarasiz ishlagan.

2015-2025 yillar: Shakllanish

2015-yilda yangi rahbar Nodir Muxamotovich kelishi bilan korxonada samaradorlikni oshirish, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va korporativ madaniyatni yuksaltirishga qaratilgan keng ko‘lamli o‘zgarishlar boshlandi.

Tarkibiy o‘zgarishlar amalga oshirildi, biznes jarayonlari optimallashtirildi va boshqaruvning zamonaviy texnologiyalari joriy etildi. Aniq strategiya va tizimli yondashuv tufayli kompaniya mehnat unumdorligini oshirishga, sotish bozorlarini kengaytirishga va sohadagi o‘z mavqeini mustahkamlashga muvaffaq bo‘ldi.

O’zgarishlar natijasi samaradorlik ko’rsatkichlarining sezilarli darajada oshishi bo’ldi: foyda oshdi, mahsulotlarning raqobatbardoshligi oshdi va kompaniya rivojlanishning yangi darajasiga ko’tarildi.

Bugungi kunda kompaniya 2015 yilda rahbariyat tomonidan belgilab qo’yilgan innovatsiyalar va barqaror taraqqiyot yo’lini saqlab, jadal rivojlanishda davom etmoqda.

“Shoxrud” ishlab chiqarishni bosqichma-bosqich yangilay boshladi:

• Italiya ishlab chiqaruvchilaridan vino yig’ish punktlari uchun yangi uskunalar (maydalagichlar, presslar, sovutgichlar) sotib olish; Konyak majmuasi uchun Yevropa distillash apparatlari, eman barrellari va zanglamaydigan po’latdan yasalgan idishlar sotib olindi.
• 2020-yillarda Shoxrud ishlab chiqarishni bosqichma-bosqich oshira boshladi. Kompaniya ham ichki bozorga, ham MDH mamlakatlariga (ayniqsa, Rossiya va Qozog‘istonga) eksportga e’tibor qarata boshladi.
• Eman barrellarida konyak spirtli ichimliklarni qarishi uchun an’anaviy texnologiyalar qayta tiklandi.
• Sharob materiallari sifatini yaxshilash uchun zamonaviy fermentatsiya usullarini amalga oshirish.
• Uzum yetishtiruvchilar bilan hamkorlik – kompaniya fermerlarga texnik yordam ko’rsatish orqali uzum zaxiralarini ko’paytirishga undadi.
• Xom ashyo sifatini yaxshilash – agronomlar bilan ishlash, yangi uzum navlarini sotib olish (Rkatsiteli, Saperavi, Bayan Shirey).
• Qayta ishlash hajmini oshirish – agar 2015-yilda yiliga 5-10 ming tonna uzum qayta ishlangan bo‘lsa, 2025-yilga borib quvvati 20-30 ming tonnagacha ko‘tariladi.

Modernizatsiya natijasida ishlab chiqarish ko’paydi – vino materiallari, konyak distillatlari va tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish ko’paydi. «Shoxrud» vinolari va konyaklari nafaqat O’zbekistonda, balki uning chegaralaridan tashqarida ham tezda mashhurlikka erishdi. Usta vinochilar urf-odatlarni sinchkovlik bilan asrab-avaylashdi, bilimlarni avloddan-avlodga o’tkazishdi va har bir yangi sharob mintaqaning boy madaniyatining ko’zgusiga aylandi.

Bugungi kunda “Shoxrud” AJ tarix va taraqqiyotning uyg‘un uyg‘unligidir. Kompaniya an’analarga sodiq qoladi, lekin ayni paytda zamonaviy vinochilik texnologiyalarini joriy etadi.

“Shoxrud” nafaqat vinochilik korxonasi, balki O‘zbekistonda ko‘p asrlik uzumchilik madaniyatining saqlovchisi hisoblanadi. Ishonchimiz komilki, haqiqiy sharob erga va uning sovg’alariga hurmat bilan boshlanadi. Uzumzorlarimiz tabiatga e’tibor bilan yetishtiriladi, ishlab chiqarishda esa an’anaviy usullar va innovatsiyalar o‘rtasidagi mutanosiblikka intilamiz.

Kelajak: Afsonaning yangi sahifalari

“Shoxrud” AJ yangi ufqlarni ochib, o‘z tarixini yozishda davom etmoqda. Biz o‘zbek terroirlarining imkoniyatlarini o‘rganamiz, Buxoroning buyuk merosiga munosib vino va konyaklarni yaratish uchun qarish va aralashmalar bilan tajriba o‘tkazamiz.

«Shoxrud» AJ – vinoda mujassamlangan tarix ta’mi!